شيوع ناباروري يكي از مشكلات خانواده ها و كشورهاست. ناباروري به دلايل زيادي اتفاق مي‌افتاد و مشكلات زيادي را براي زوجين ايجاد مي‌كند. يكي از سرمايه هاي ارزشمند هر جامعه كودكان و نيروي جواني هستند كه رسيدن و حفظ آن فقط به فرزندآوري وابسته است. اگر بخش بزرگي از جامعه به ناباروري مبتلا باشند؛ جمعيت رو به پيري رفته و جامعه از لحاظ پيشرفت در حوزه هاي مختلف، عقب خواهد ماند. احتمالا زماني بعد از ازدواج كه زوجين براي بارداري اقدام مي‌كنند؛ متوجه ناباروري خود خواهند شد. اما اينكه كداميك علت اين موضوع هستند؛ فقط با تشخيص پزشك امكانپذير خواهد بود. در اين مقاله به بررسي علل و ميزان شيوع ناباروري ميان زن و مرد خواهيم پرداخت.

منبع: شيوع ناباروري | ناباروري در كدام سن و جنس زياد است؟

شيوع ناباروري

ناباروري به عدم توانايي در باروري پس از يكسال رابطه جنسي محافظت نشده، گفته مي‌شود. البته براي زناني كه بالاي 35 سال هستند؛ اين عدد به 6 ماه تغيير خواهد كرد. تقريبا 10 تا 15 درصد جامعه از نابارور هستند كه در اين ميان 40 درصد زنان، 40 درصد مردان، 20 درصد هر دو نفر داراي مشكلاتي هستند.

تقريبا 85 درصد زوجيني كه باروري طبيعي دارند در طي يكسال تلاش موفق به باروري مي‌شوند. همچنين به طوركلي اگر در طي يكسال تلاش مداوم، بارداري صورت نگيرد؛ احتمال آن هر سال كمتر شده و سن زوج نيز در آن موثر خواهد بود. و همين موضوع باعث شيوع ناباروري مي‌شود.

شيوع ناباروري اوليه و ثانويه

ناباروري اوليه به حالتي گفته مي‌شود كه زوجين هيچ فرزندي نداشته و در اولين اقدامات براي بارداري نيز به مشكل برمي‌خورند. اما در مورد شيوع ناباروري ثانويه، افراد حداقل يك فرزند داشته و در بارداري هاي بعدي به مشكل برمي‌خورند. البته هميشه آمار ناباروري اوليه بيشتر است و افراد بيشتر براي آن به درمان اقدام مي‌كنند. گاهي در اولين بارداري و زايمان اتفاقاتي باعث توقف فرايند باروري خواهند شد. اين موضوع در زنان شايع تر است.

دلايل رايج شيوع ناباروري در زنان

قطعا عوامل زيادي در شيوع ناباروري دخيل هستند. همانطور كه مشاهده كرديد آمار ناباروري نيز ميان زنان و مردان يكسان است و نمي‌توان آنها را برحسب يك عامل مشخص، مقصر دانست. البته فراموش نكنيد كه اين اعداد در جوامع مختلف متفاوت هستند و نقش عوامل محيطي را نمي‌توان ناديده گرفت. برخي از دلايل ناباروري زنان به شرح زير هستند. 

📌سن

سن افراد مخصوصا در زنان، نقش زيادي در شيوع ناباروري دارد. معمولا در زنان بعد از 35 سالگي بارداري با مشكلات زيادي همراه است و حتي احتمال تولد كودكان عقب مانده نيز وجود دارد. طبق آمارها احتمال حاملگي براي يك زن در سن 20 تا 30 سالگي 25 تا 30 درصد است. كه اين عدد در 40 سالگي به 10 درصد خواهد رسيد. سن در باروري مردان نقش كمتري داشته و آنها تا اخر عمر قدرت باروري دارند. اما در زنان يائسگي و همچنين در معرض بودن تخمك ها با عوامل محيطي، سن باروري آنها را محدود خواهد كرد. 

📌مشكلات تخمك گذاري

گاهي زنان در سن مناسبي براي باروري قرار دارند؛ اما به دليل مشكلات تخمك گذاري، شيوع ناباروري در آنها ديده مي‌شود. زناني كه زمان قاعدگي آنها منظم نيست؛ تخمك گذاري آنان نيز دچار مشكلاتي است. معمولا اين عامل به دليل بيماري تيروئيد، سندروم تخمدان پلي كيستيك و ساير اختلالات هورموني ايجاد خواهد مي‌شود. همچنين زناني كه مبتلا به اضافه وزن و يا كاهش وزن هستند؛ بيشتر مستعد مشكلات تخمك گذاري هستند.

📌اختلال در لوله هاي فالوپ

لوله هاي فالوپ در دستگاه تناسلي زنان، مكاني است كه اسپرم و تخمك باهم برخورد كرده و لقاح انجام مي‌شود. اگر به هر دليلي اين لوله ها كه در بخش كناري رحم قرار دارند؛ مسدود و يا دچار مشكلاتي باشند؛ باعث شيوع ناباروري مي‌شود.

اين مشكل در زناني كه مبتلا به اندومتريوز، عفونت هاي دستگاه تناسلي و يا جراحي لگن داشته اند؛ بيشتر خواهد بود. بهتر است قبل از اقدام به بارداري، زنان از سلامت دستگاه تناسلي خود مطمئن شده و در صورت وجود مشكل در جهت درمان آن اقدام كنند. دلايل مادرزادي نيز مي‌توانند در مورد ناباروري زنان دخيل باشند.

دلايل شيوع ناباروري ميان مردان

علت عمده مشكل مردان در ناباروري مربوط به توليد و انتقال اسپرم مي‌شود. معمولا پزشكان نيز براي بررسي اين موضوع مايع مني افراد را مورد آزمايش قرار مي‌دهند. برخي از دلايل شيوع ناباروري ميان مردان شامل موارد زير مي‌شود.

🔸انسداد لوله هاي ساخت وانتقال اسپرم

🔸اختلال در نعوظ

🔸درصد كم اسپرم در مايع مني

🔸اختلال در بيضه ها

🔸سرطان و بيماري هاي مزمن

🔸اعتياد يا مصرف الكل و دخانيات

🔸مصرف برخي از داروها

🔸اضافه وزن

حتي زمان انزال مردان نيز در اين مورد موثر خواهد بود. به همين دليل مردان بايد براي تشخيص دقيق مشكل و درمان به متخصص مربوطه مراجعه كنند.

درمان شيوع ناباروري ميان زوجين

ناباروري مشكلات زيادي را براي زوجين ايجاد خواهد كرد. اين مشكلات گاهي تا حدي پيش مي‌رود كه زوجين را مجبور به جدايي خواهد كرد. در واقع يكي از اصلي ترين دلايل طلاق، شيوع ناباروري محسوب مي‌شود.اما امروزه راه هاي زيادي براي درمان اين مشكل وجود دارد؛ كه زوجين مي‌توانند با كمك يكديگر و حضور پزشك، آنها را امتحان كنند. در ابتدا پزشك با روش هايي مثل آناليز اسپرم، گرفتن شرح حال، انجام آزمايش هاي هورموني و سونوگرافي و همچنين بررسي رحم  با هيستروسالپنگوگرافي در زنان، اين مشكل را تشخيص گذاري مي‌كند.

معمولا اين آزمايشات در زمان هاي مشخصي از سيكل قاعدگي انجام مي‌شوند و زمان معيني دارند. در قدم بعدي با توجه به شرايط فرد مورد نظر و يا حتي شدت مشكل، راه هاي گوناگوني را پيشنهاد مي‌دهد. برخي از روش هايي كه امروزه براي درمان ناباروري استفاده مي‌شوند؛ شامل لقاح مصنوعي، رحم اجاره اي، مصرف برخي از داروها براي تقويت اسپرم ها و يا منظم شدن زمان تخمك گذاري و… خواهد بود. حتي گرفتن حضانت كودك و فرزندخواندگي نيز يكي از راه هايي است كه زوجين مي‌توانند از طريق آن داشتن فرزند را تجربه كنند.

سخن پاياني

طبيعي است كه باتوجه به شيوع ناباروري ميان افراد، زوجين اضطراب و نگراني زيادي را تجربه كنند. اما در بيشتر موارد اين مشكلات قابل درمان بوده و با گذشت زمان رفع خواهند شد. البته بايد زن و شوهر هر دو به متخصص مراجعه كرده ودر اين مسير نااميد نشوند. انتخاب روش مناسب و همچنين پيگري درمان بسيار مهم است. علاوه بر برطرف كردن مشكلات جسمي زوجين، آمادگي براي بچه دار شدن خود موضوع مهمي است كه افراد مي‌توانند در اين زمينه با يك مشاور مشورت كرده و با يكديگر به توافق برسند.

براي دريافت مشاوره در زمينه شيوع ناباروري مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره بارداري از طريق شماره 02191002360  و يا از طريق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو تماس حاصل نماييد.

سوالات متداول